Raspucani Malkolm Dilejni u hali OAKA ubacuje Panatinaikosu 20 poena za manje od pet minuta… Donte Drejper u Krasnodaru zatrpava trojkama koš Atinjana u “klaču”… Viktor Klaver hladnokrvno s linije slobodnih bacanja zavija u crno momke iz “Zelene šume” usred Kaunasa… Entoni Rendolf završava kontru efektnim zakucavanjem u Draženovom domu… Rajan Brokhof “hladi” vrući teren u Izmiru sa sedam ogromnih “kocki leda”, bačenih iza linije 6,75 metara… Nepun mjesec dana kasnije, taj isti Australijanac dječačkog lica trojkom u zadnjim sekundama ruši favorizovani Efes u krasnodarskom Basket Holu…

Dok na laptopu posmatra atraktivne poteze “željezničara” kako se nižu kao na traci, Đordi Bertomeu vjerovatno sa zadovoljstvom trlja ruke u komforu direktorske kancelarije u Barseloni. Ima i zašto – uoči ove sezone Evroliga je podijelila rekordan broj pozivnica (4), ali su jedino Rusi pucali “bojevim mecima”. Sudeći po dosadašnjem toku takmičenja, zalihe “municije” će još da im potraju. Izbor klubova kojima se dodjeljuju “wild cards” uvijek je, u najmanju ruku, diskutabilan. Lome se koplja oko renomea, starih zasluga, rejtinga, autoriteta i još mnogo čega, i kakav god da je konačan izbor čelnika Evrolige, neko se na kraju obavezno osjeti zakinut, uskraćen ili čak prevaren.

Prošlog ljeta izbor je pao na Bajern, Strazbur, Darušafaku i Lokomotivu. Brojni aduti Bavaraca bili su očigledni: prilično jak roster, vrhunski trener, savremena infrastruktura, prvoklasan marketing, odlična posjeta, glasna podrška s tribina i impresivan navijački dekor. Dosta toga pohvalnog moglo bi da se kaže i o aktuelnom vicešampionu Francuske, ali vjerovatno nećemo pogriješiti ako pretpostavimo da je prevagu u korist Strazbura donio u prvom redu ugled francuske košarke koja je u kontuniuranoj ekspanziji i posljednjih godina bilježi odlične rezultate na reprezentativnom nivou, predvođena selektorom Vensanom Koleom koji je ujedno i šef stručnog štaba Strazbura. O tome koliko je privlačno francusko tržište najbolje svjedoče riječi prvog čovjeka NBA Adama Silvera koji je tokom nedavnog boravka u Londonu (sredinom januara Orlando Medžik je u gradu na Temzi odmjerio snage s Toronto Reptorsima) najavio da bi sljedeća inostrana destinacija za odigravanje jedne zvanične NBA utakmice mogao biti upravo Pariz.

Još jedna evroligaška pozivnica otišla je u Istanbul. Darušafaka?! Trećeplasirana ekipa u regularnom dijelu šampionata Turske, eliminisana u četvrtfinalu plejofa? Ako ste ljetos zavrtjeli glavom na pomen ovog kluba, niste jedini, i ja sam. Ogromna ulaganja u tursku košarku jesu za svaku pohvalu, besprijekorna organizacija najjačih reprezentativnih i klupskih takmičenja – više nego solidna preporuka, kao i dobri nastupi turskih evroligaša na čelu s Fenerbahčeom u protekloj sezoni. Bez obzira na pobrojane faktore, činjenicu da u Evroligi imamo četiri kluba iz Turske dok srpska i litvanska košarka, na primjer, delegiraju samo po jednog predstavnika mogu da objasnim isključivo jakim uticajem turskih sponzora (od ove sezone u sponzorskom pulu je i Grupa Doguš – vlasnik Darušafake). Pa ipak, ne treba gajiti iluzije da će naš “lament nad Beogradom” nešto promijeniti – Evroliga je od samog početka koncipirana kao komercijalni turnir, utemljen da bi stvarao profit osnivačima, pa zato i u odlukama poput “zelenog svjetla” Darušafaki ima malo više biznisa, a malo manje košarke.

Uzvodno uz Bosfor dođosmo i do Crnog mora, a nekih stotinjak kilometara dalje od njegove ruske obale – i do grada Krasnodara odakle nam stiže Lokomotiva Kubanj, vlasnik četvrte evroligaške pozivnice. Sve što su Bertomeu i društvo izgubili na mostu (čitaj: u Minhenu, Strazburu i Istanbulu) s kamatom im se vratilo na krasnodarskoj ćupriji. U atmosferi za pamćenje Zvezda je na svom bunjištu u direktnom duelu udarila rampu Bajernu, Strazbur je u “grupi smrti” od samog početka nosio fenjer, a Darušafaka, uprkos plasmanu u Top 16, trenutno više liči na boksersku krušku, ekipu koja protivnicima služi za prikupljanje bodova i poboljšanje koš-razlike.

S Lokomotivom je sasvim druga priča. U Rusiji se u košarku ulaže ogroman novac i sigurno je da “baćuške” boli kada u Barseloni zaobilaze njihove klubove (najavljena reforma Evrolige u kojoj će garantovano mjesto od ekipa s ovih prostora imati samo CSKA za Ruse je definitivno udarac ispod pojasa). Upravo iz tog razloga je ljetošnja odluka da se poziv uputi “lokosima” izazvala pravu buru oduševljenja na jugu Rusije. “Željezničari” su opravdali povjerenje, a svojim igrama u prvom dijelu sezone nadmašili očekivanja. Debitant na klupi crveno-zelenih Jorgos Barcokas odlično je uklopio novajlije (čak sedam novih imena, uključujući povratnika iz UNIKS-a Bikova), a veliki dio zasluga pripada i generalnom sponzoru, Ruskim željeznicama, koji je finansijski ispratio skupe akvizicije. Jako važna karika u lancu je i uprava na čelu s predsjednikom kluba, 42-godišnjim Andrejem Vediščevim – još jedan primjer (ranije smo pisali o Sergeju Panovu koji je godinama strpljivo radio u Nižnjem Novgorodu i krunisao trud evroligaškim debijem kluba s obala Volge) sposobnog funkcionera iz redova bivših košarkaša.

Popularna ruska izreka da “apetit raste u toku obroka” idealno opisuje trenutno stanje u taboru “lokosa” – nakon maestralnog starta u regularnoj sezoni i odličnih partija u ranoj fazi Top 16, u Krasnodaru su već istakli novi cilj – plasman na Fajnal For! Poslije trijumfa nad Barselonom i osvajanja prvog mjesta u grupi o tome su pričali i Vediščev i prva violina “željezničara” Dilejni.

“S ovakvim trenerom-pobjednikom, i sistemom igre koji je postavio i u koji vjeruju svi igrači, možemo da savladamo bilo kog protivnika u Evroligi. Bićemo još bolji i ako nas zaobiđu povrede imamo kapacitet za plasman na Fajnal For – to je naš cilj. Ali prije toga moramo da izborimo plasma u četvrtfinale”, istakao je američki bek.

Samim prolaskom u osam “željezničari” bi već ispisali istoriju. Od trenutka kad su uvedene pozivnice (uoči sezone 2011/12 nakon oduzimanja A licence Romi prvi poziv je bio upućen Armaniju) plasman u Top 16 je bio maksimalan domet pozvanih timova. Teško je i zamisliti kakav bi presedan Rusi napravili eventualnim probojem na završni turnir četvorice najboljih.

Na tom putu čekaju ih dva okršaja s momcima Dejana Radonjića, prvi već sutra u krcatom Pioniru. Tu su padali i jači, reći će Delije, pa zašto ne bi i oni? Lokomotiva ulazi u meč s Beograđanima kao favorit koji je uoči puta u Srbiju mogao imati i perfektnih 4-0 (u sjajnoj utakmici u Istanbulu Rusi su poklekli pred Fenerbahčeom u samoj završnici), ali koji sigurno nije nepobjediv. Ključ je visok nivo koncentracije u odbrani svih 40 minuta i neutralisanje spoljašnje linije Rusa.

U startnoj petorci su dva opasna šutera – Dilejni i Brokhof, s klupe ulazi treći, Drejper, i svi su “laki na obaraču”. Pokloniti bilo kom od njih barem pola metra slobodnog prostora je kardinalan propust koji ovi majstori kažnjavaju u djeliću sekunde. Amerikanci lako mogu da iskreiraju šut i iz driblinga, dok je Brokhof tipičan “catch-and-shoot” trojkaš s veoma brzim izbačajem i mekanom rukom. Zato će dosta toga da zavisi od Zvezdinih “flastera”, pravilne raspodjele snaga, minutaže i faulova.

Ukoliko Lazić i društvo uspiju barem dvojicu iz ovog trija da spuste na 10-12 poena, obaviće lavovski dio posla. Posebnu pažnju treba obratiti na prodore protivničkih bekova pod koš – Rusi vole da napadaju obruč, a koliko će biti uspješni u velikoj mjeri zavisi od mobilnosti i pravilnog tajminga pomoći u reketu od strane Cirbesa, Milera i Štimca. Svoje role na perimetru imaju i odlični defanzivac Voronov i prekaljeni borac Bikov.

Nakon nedavnog rastanka gostiju s ukrajinskim centrom Kirilom Fesenkom, Zvezda u duelu visokih igrača ima prednost nad protivnikom sa samo jednom klasičnom “peticom”, Rendolfom (nakon ozbiljne povrede i operacije skočnog zgloba Amerikanac se vratio u stroj tek krajem novembra), mada će polivalentni Klaver i eksplozivni Singlton sigurno dati svoj doprinos u skoku, potpomognuti mladim reprezentativcem Zubkovim koji može i da pogodi trojku. Istovremeno, Beograđani će sigurno pokušati da uvedu Rendolfa što ranije u problem s ličnim greškama i u napadu izvuku kapital iz viška centimetara.

Rezime: čak i da uđe u prazne napadačke minute što joj se ove sezone često puta dešavalo, Zvezda nije bez šansi. Ovu utakmicu crveno-bijeli dobijaju (ili gube) na svojoj polovini terena, zavisno od toga u kojoj mjeri uspiju da limitiraju raznovrstan napadački arsenal protivnika. Ruski voz se zahuktao, preostaje da vidimo da li će se u Pioniru naći dobar kočničar.

Photo: Euroleague
===============================================
UČINAK KLUBOVA S POZIVNICAMA EVROLIGE

2011/12
Armani (Top 16)

2012/13
Alba (Top 16)

2013/14
Strazbur, Budiveljnik (regularna sezona), Bajern (Top 16)

2014/15
Dinamo Sasari (regularna sezona), Alba, Crvena zvezda (Top 16)

2015/16
Strazbur, Bajern (regularna sezona), Darušafaka, Lokomotiva Kubanj (Top 16)
======================================================================