Pričati ili pisati o košarci na ovim našim prostorima, a ne pomenuti Zadar ili Čačak, ravno je jeresi. Jeresi koji vrli poznavaoci košarke gotovo da i ne praštaju.

„Bog je stvoria čovika, a Zadar košarku.“

„Dobri šuteri peru ruke u Moravi pre nego što uzmu loptu.“

Ove dve izreke govore više od hiljadu reči, o karakteru dva grada i doprinosu koji je, svaki na svoj način, dao popularizaciji i razvoju košarke, kako u bivšoj Jugoslaviji, tako i u Srbiji Hrvatskoj nakon raspada države.

Svetska i evropska košarka ne bi bile iste da nije ove košarkaške tradicije koja je iznedrila jednog od najboljih igrača ikada (Krešimira Ćosića) odnosno najtrofejnijeg i najboljeg evropskog trenera (Želimira Obradovića) koji je značajno uticao i na razvoj moderne NBA.

Šta znači biti košarkaški grad?

Razloga što Čačak svrstavaju u jedan od najvećih košarkaških centara na prostorima bivše Juge je činjenica da se košarka u ovom gradu igrala mnogo pre zvaničnog formiranja košarkaške sekcije. Po završetku Drugog svetskog rata iz delovanja fiskulturnog društva Borac, 1945. nastaje košarkaška selekcija pod istim imenom. Kao datum osnivanja KK Borac obeležava se 25. april 1945. godine.

Ove godine u Zadru se slavi čak 90 godina od početka igranja košarke. Stoga i citat sa početka teksta nije iznenađujući. Bilo je to 1929. godine, kada je skupina zadarskih studenata u Italiji za vreme božićnih praznika odigrala prvu javnu košarkašku utakmicu u Zadru, što je ujedno i početak košarkaške igre kod Hrvata.

Trofeji

Za razliku od čačanskog Borca koji nema trofeja u svojoj riznici, KK Zadar se može podičiti bogatom zbirkom trofeja. Šestostruki prvaci Jugoslavije (poslednji put 1985-1986), dvostruki prvaci Hrvatske (2004-2005 i 2007-2008), jednom osvajači Kupa Jugoslavije (1969) ali i šest puta osvajači Kupa Krešimira Ćosića (Kup Hrvatske), i jedanput osvajači Jadranske lige (2003).

Obe ekipe nastupale su u brojnim međunarodnim i evropskim takmičenjima.

Najpoznatiji igrači

Krajem šezdesetih i početkom sedamdesetih počinje uspon KK Borac. U sezoni 1972–1973 ekipa koju je predvodio Radmilo Mišović, a za koju je nastupao i Dragan Kićanović, osvojila je četvrto mesto u tadašnjog Jugoslaviji. Osim Kiće i Radmila, tim koji je kasnije nastupao u Evropi (u Kupu Radivoja Koraća) činili su Predrag Katanić, Mirko Drobnjak, Miroslav Radić, Ljubomir Radivojević, Vladimir Kačarević, Slobodan Koprivica, Predrag Strugarević, Stevan Strugarević, Radoslav Drašović i Predrag Ivanović.

Perjanica i najsjajnije ime košarkaškog Čačka i tog zlatnog perioda bio je Radmilo Mišović, koji je kasnije proglašen i za najboljeg sportistu Čačka u 20. veku. Igrao je na poziciji beka i nastupao za prvi tim Borca punih 20 godina, uz to bio je i dugogodišnji kapiten. Krasio ga je neverovatan skok šut i bio je mašina za postizanje koševa. Pet puta je bio najbolji strelac Prve lige Jugoslavije (1968, 1969, 1971, 1972, 1974), a u pet navrata je nastupao za reprezentaciju Jugoslavije.

Sjajni i rasni strelci rađali su se kraj Morave, a imena poput Miloša Teodosića, Duška Savanovića, Zorana Ercega, Uroša Tripkovića, Marka Marinovića, Branka Jorovića, Miroslava Raduljice dobro su poznati ljubiteljima košarke iz Srbije i regiona.

Još jedno ime se posebno ističe u Borčevoj košarkaškoj istoriji, a to je Želimir Željko Obradović, koji je do skoro bio trener Fenerbahčea i najtrofejniji je trener u Evropi, kako na klupskom tako i na reprezentativnom nivou. Upravo je on veći deo svoje uspešne igračke karijere, koja je prethodila još uspešnijoj trenerskoj karijeri, proveo u Košarkaškom klubu Borac. I dan danas Žoc aktivno posećuje Čačak i dovodi košarkaške velikane u ovaj grad.

Šta reći za Zadrane… za početak, uz duboki naklon, dovoljno je pomenuti ime Krešimira Ćosića, košarkaškog božanstva ovog grada, sjajnog igrača i vizionara. Slavni igrači KK Zadar su, uz Krešu, i Giuseppe Gierga, Arijan Komazec, Branko Skroče, Stojko Vranković, Emilio Kovačić, Bruno Marcelić…

A Ćosić, čija bista danas stoji u košarkaškom gradu Zadru, bio je poznat po svojoj eleganciji, vrhunskoj tehnici i taktici igre, plenio je i svojim dobrodušnim karakterom, te je mnogima služio i služi kao sportski i lični uzor.

Ćosić je za Zadar zaigrao 1964, imao je tek 17 godina kada se Zadar 1965. našao na samom vrhu jugoslovenske košarke, a naslov prvaka stigao je 1967. Veliki Krešo znao je te sezone zabijati i preko 60 koševa u jednoj utakmici. Zadar je igrao ravnopravno sa svim najjačim evropskim ekipama, te mu je malo nedostajalo da se nađe na završnom turniru Kupa prvaka i u borbi za sam naslov euro šampiona. Odlazak Kreše u Ameriku poklopio sa sa krizom kluba, a njegov povratak 1973. značio je i povratak – trofejima! Šest puta prvak Jugoslavije, tri Kupa, i čak – 17 medalja sa reprezentacijom od kojih osam zlatnih!

Navijači

Borac je danas član ABA lige. Publika i dalje veruje u ovaj klub i smatra ga simbolom grada Čačka. Svaku utakmicu koju Borac igra u svojoj Hali kraj Morave posmatra u proseku 2.500 gledalaca (do pandemije), što svrstava klub u sam vrh timova sa najvećom posetom u Srbiji. Jedan od sinonima za čačansku košarku i sport uopšte, sastavni deo Košarkaškog kluba Borac, zove se Hala Borca kraj Morave ili jednostavno Hala kraj Morave. Predstavlja najveću sportsku halu grada Čačka. Poslednje veliko renoviranje završeno je 2009. godine. Kapacitet hale je oko 4000 mesta.

Zadrani se mogu podičiti sa dve košarkaške hale. Jednom, legendarnom dvoranom – Jazinama, koja je otvorena 1968. u kojoj je prvi koš postigao Miljenko Valčić nakon klasične kombinacije s Krešom Ćosićem, a koja je svedočila najvećim uspesima ovog kluba.

Deo ambijenta u Jazinama je i navijačka grupa Tornado, koja Zadar bodri i u dobru i u zlu.

Druga, moderna dvorana – Sportski centar Višnjik, ili jednostavno – Dvorana Krešimir Ćosić – otvorena je 2008. godine.

(Izvor: ostataksveta)

Photo: Printscreen